Stappenteller en smartwatch. In dit artikel wil ik je graag meer vertellen over de voor en nadelen van stappentellers en smartwatches. Maken ze je echt gezonder en val je er zelfs mee af? Lees snel verder!
Inhoudsopgave
Stappenteller en smartwatch: Maken ze je echt gezonder?
Tienduizend stappen per……Voor veel mensen is dat een streefdoel. Geen gek plan, vooral niet als je zittend werk hebt, de auto neemt naar kantoor en iedere avond doodmoe op de bank ploft. Ergens tussendoor moet je dan toch in beweging zien te komen. Met een stappenteller kun je mooi bijhouden of die wandeling in lunchtijd genoeg is of dat je na het avondeten ook nog een ommetje moet maken.
Geavanceerde stappentellers en slimme weegschalen.
Vroeger moest je speciale stappentellers aan je broek hangen om je stappen te tellen. Nu hoeft dat niet meer, je heb Apps op je smartphone of een smartwatch die dat doet. En daarnaast kunnen die apparaatjes nog veel meer dan dat, bijvoorbeeld sommige smartwatch sturen je herinneringen als je niet voldoende beweegt. Elk uur krijg je dan een melding met een trilling en dan staat er in je scherm BEWEEG.
De Populaire activity trackers zijn bijvoorbeeld Fitbit, Garmin en Apple. Een veelgebruikte van Fitbit is een elektronisch polsbandje met een versnellingsmeter die de hele dag je bewegingen bijhoudt. En s ’nachts registreert het je slaap. Zodat je dan in de ochtend kunt zien of je genoeg hebt geslapen.
Naast de stappenteller en smartwatch zijn er ook digitale weegschalen.
Daarmee kan je je gewicht wegen maar ook je hartslag en vetpercentage bijhouden. Al die gegevens komen dan netjes in een grafiek te zien in een bijbehorende app. De inzichten in je eigen activiteit kunnen heel leuk zijn, dan kun je bijvoorbeeld als je een rondje gaat wandelen of hardlopen bij houden hoeveel kilometers je heb gemaakt. De technologie lijkt ook te helpen bij het stellen van doelen en het nemen van beslissingen. Als je diabetes heb kan je bloedsuikerspiegel dalen door dat je meer stappen zet. Bij overgewicht kan de zelf meettechnologie positief uitpakken en je beter voelen of je helpen met afvallen door dat je meer gaat bewegen. De technologie helpt je dus bij het stellen van je doelen en het nemen van beslissingen.
Diabetespatiënten hebben er baat bij?
Bewegingswetenschapper Thea Kooiman (Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen) deed promotieonderzoek naar beweeg apps en activity trackers en richtte zich daarbij op mensen die al met hun gezondheid bezig zijn, die pikken dit soort technologie snel op. Maar het leek haar ook wel leuk om te kijken of de gadgets aanslaan bij de groep mensen die er nog meer baat bij hebben. Dus met haar collega’s maakte ze een samenvatting van de bestaande onderzoeksliteratuur. En ja, daar kwam naar voren dat de stappenteller daadwerkelijk aanzetten tot meer beweging.
Ook uit haar eigen studie met diabetespatiënten bleek dat zij met een activity tracker dagelijks gemiddeld 1250 stappen meer gingen zetten. Ook daalde hun bloedsuikerspiegel.
Helpen digitale weegschaal, stappenteller en smartwatch bij het afvallen?
In een tweede studie kregen 95 mensen (van wie 40% overgewicht had) een digitale weegschaal en een activity tracker mee. Hun gewicht en stappen kwamen op dezelfde app binnen. Wat bleek. Hoe vaker mensen op die digitale weegschaal stonden, hoe meer ze afvielen. Dit was voor de mensen met en zonder overgewicht. Ze vielen zo gemiddeld 2 kilo af in 2 maanden. Na 12 maanden waren die kilo’s er nog steeds af bij deze mensen. Dat gewichtsverlies was voor een deel te verklaren door meer zelfregulatie bij de deelnemers legde kooiman uit. De technologie lijkt te helpen bij het stellen van doelen en het nemen van beslissingen. Mooie resultaten dus. In haar proefschrift concludeert Kooiman dat ook de zelf meettechnologie positief kan uitpakken voor mensen met diabetes en overgewicht.
Kies voor een apparaat dat je direct kan aflezen en feedback geeft. Er bestaan ook bandjes die om de arm moeten en als je dan de data wil aflezen moet je inloggen op een website. Dat soort apparaatjes motiveert minder om je doel bij te houden of te behalen. Een tracker die gelijk de feedback weergeeft en die je van je pols kan aflezen motiveert meer.
Met nieuwere trackers kun je de feedback direct op je pols aflezen. Zoiets is natuurlijk veel aantrekkelijker om daadwerkelijk te gebruiken en het motiveerde meer.
We houden van gadgets dus ook van stappenteller smartwatch.
Uit onderzoek blijkt dat de helft van alle Nederlanders een of meer gezondheidsapps gebruikt. De stappenteller is daarbij de absolute favoriet. Ook voedingsapps, EHBO-apps en de Fibit-apps zijn populair. De markt voor zelf meettechnologie groeit lekker door. De nieuwe gadgets worden met trots aangeschaft. De meesten activity trackers meten betrouwbaar het aantal stappen wat je in een dag doet. Al daalt de betrouwbaarheid vaak bij een te lagere loopsnelheid. Een pluspunt van veel zelf meet technologieën is dat je data kunt uploaden en delen met anderen bijvoorbeeld met vrienden en collega’s. Die dan net als jij meer willen bewegen. Bij de arts of in ziekenhuizen willen ze ook op de hoogte blijven zodat je als zorgverlener bepaalde apps kunt aanraden aan hun patiënten.
Hoelang houden mensen hun gezonde gewoonte vol?
Sander Hermsen (onderzoeker), ook bewegingswetenschapper, betwijfeld of je met zelf meettechnologie je ongezonde gewoonte blijvend kunt veranderen. Hij promoveerde op de vrije universiteit op de invloed van gadgets voor de gezondheid. Eerdere studies toonden al aan dat gadgets, zoals stappentellers inderdaad ongezonde gewoonten kunnen veranderen. Maar of ze hun gezonde gewoonte kunnen vasthouden was nog niet bewezen dus er werd een onderzoek gestart.
Er werden aan 700 mensen een Fit Bit mee gegeven. In het begin waren alle proefpersonen enthousiast, maar na een jaar werden de gadget nog maar door 16% gebruikt.
In een tweede onderzoek testte hij een digitale vork die gaat trillen als je te snel eet. De vork voorkwam inderdaad dat mensen gulzig gingen eten. Twee maanden na afloop aten de mensen nog steeds trager. Dat was een bemoedigend resultaat: Eetgedrag kan dus wel worden beïnvloed en blijvend verandering met zich mee brengen met behulp van een gadget
Zo’n digitale vork geeft feedback op de juiste momenten: zodra je de trilling voelt, verander je het gedrag. Maar de meeste gadgets geven je pas feedback wanneer het te laat is. Sander Hermsen denkt dat het moeilijk word om met de digitale technologie ongewenst gedrag te kunnen stoppen. Maar hij denkt wel dat, op korte termijn de gadgets kunnen helpen om automatisch gedrag te doorbreken.
Maar als je wil overschakelen op een gezonde leefstijl is daar meer voor nodig. Al kunnen gadgets er wel bij helpen. Of het gedrag van mensen ook veranderd ligt ook aan het soort mens en aan de juiste mind set. Willen mensen gezonder leven of staan ze er onverschillig of zelfs onwillig tegenover.
Je kunt verslaafd raken aan je stappenteller en smartwatch.
Gezonde mensen die eigenlijk helemaal geen aanmoediging nodig hebben om meer te gaan bewegen, maken ook gebruik van activity trackers. Sterker nog de actievelingen en sporters zijn de meest enthousiaste gebruikers. Je ziet bijna geen hardloper meer zonder smartwatch voorbij komen. Hartstikke handig natuurlijk maar er zit ook een keerzijde aan. De persoonlijke technologie kan verslavend werken. Dat komt omdat je gaat vergelijken met andere mensen en dan kunnen die cijfertjes een obsessie worden.
Dat je er in door kan slaan weet ook Scarlet Thomas. De Britse deed haar verhaal een paar jaar terug in de Geardian. Toen Thomas richting 40 ging wilde ze haar sportieve zelf verbeteren. Ze hield haar dagelijks haar statistieken en grafieken bij over haar gewicht, haar stappen die ze deed, ze was een sportjunk geworden. Dankzij haar Fit Bit weet ze precies hoe actief ze op een dag was geweest.
Maar dat was nog niet alles ze volgde ook de stappen van haar vrienden via de Fit Bit-accounts en wilde meer kilometers afleggen dat dat zij deden. Ze voelde zich een mislukkeling als ze zag dat zij meer stappen deden dan haar. Ze vond haar statistiek altijd tegen vallen, dus deed ze er een stapje bovenop. Wat dan weer tot blessures leidt. Op een bepaald moment realiseerde Thomas zich dat ze obsessief bezig was. Toch lukte haar het niet om er mee te stoppen om haar zelf te wegen en meten.
Staar je niet blind op het aantal stappen!
Een goed moment om even bij stil te staan, staar je niet blind op het aantal stappen of andere cijfertjes. Een beetje competitie kan geen kwaad, maar ga je je er slecht door voelen? Dan wordt het tijd je smartwatch naast je neer te leggen en weer gewoon te gaan genieten van je wandeling of hardlooprondje. Die 10.000 stappen per dag bepalen uiteindelijk niet of je gezonder bent. Je fit en energiek voelen zegt veel meer. Gezondheid is ook een gevoel dat je zelf hebt.
Bronnen: Proefschrift Thea Kooiman, 2018. Proefschrift Sander Hermsen, 2019. JAMA, 2016. The Gardian, 2015.